Son zamanlarda faiz oranlarının yükselmesi nedeniyle, artık değer hisselerine yatırım yapmanın zamanı geldiğine dair söylemler dolaşmaya başladı. Ancak uzun vadede bakıldığında büyüme hisseleri mi yoksa değer hisseleri mi, bu aslında pek önemli değil.

Gerçekten başarılı bir yatırımcı büyüme hisseleriyle kazanır, değer hisseleriyle mi kaybeder? Herkesin kendine uygun bir stili olsa da, gerçek bir usta aleti suçlamaz.Aslında, hisse seçimi söz konusu olduğunda, stilden çok daha önemli 3 konu var: 1) İyi bir şirketin, 2) İyi bir hissesinin, 3) İyi bir fiyattan alınması. Bu klişe soruya gizlenmiş anlam nedir? 

1) İyi Şirket - Sonuçta Büyüme.​ 

İyi bir şirket, basitçe söylemek gerekirse, büyüyen bir şirkettir. Üstelik sürdürülebilir bir şekilde. Peki, büyümeyen bir şirket çekici değil mi? Elbette. Şirket değeri nihayetinde nereden gelir? Şirketin kârından. Peki, kârın sürekli artması için ne yapılmalı? Satışların artması veya marjın yükselmesi gerekir. Satışların artması veya marjın yükselmesinin nasıl olacağını tahmin etmek için, teknolojiyi, sermayeyi, ağı, müşteri sadakati, rakipleri incelemeliyiz. 

Yaşadığımız kapitalist ortam, Büyük Buhran gibi son derece istisnai durumlar dışında her zaman enflasyonist bir ortam. Bunun anlamı, zamanla nominal paranın değerinin düşmesi doğal ve anormal bir şey değil. Şirketlerin elde ettiği satış ve kâr? Elbette nominal değerdir. Dolayısıyla büyümeyen bir şirket, enflasyondan kendi değerini koruyamaz. Enflasyondan değerini koru? Bunu nereden duymuştuk? Varlıklarımızı enflasyondan korumak için hisse senetlerine yatırım yaptık, ancak söz konusu şirket büyümedi mi? Yatırımın hiçbir anlamı yok. 

Ancak büyümese bile yatırım cazibesi olan durumlar da olabiliyor. Bu, şirketin geçmişte elde ettiği sonuç olan varlık değerinden kaynaklanıyor, ancak bu durumda 2 koşulun kesinlikle karşılanması gerekiyor. 1) Varlık değerinin gerçekleşme zamanı tahmin edilebilir bir yakın gelecekte gerçekleşmeli, 2) Varlık değeri gerçekleştikten sonra, dağıtım tüm hissedarlara adil bir şekilde yapılmalı. 2. maddeyi nasıl anlayacağız? Daha sonraki bölümlerde anlatılan iyi yönetim olmalı. 

2) İyi Hisse - Sonuçta Yönetim.​ 

2. maddeyi okuyunca, 1. maddeyle aynı şeymiş gibi düşünen yatırımcılar da olabilir. Ancak ne yazık ki, iyi şirketler olsa da, iyi hisse olmayanlar da var. Özellikle Türk borsasında oldukça fazla. Neden? Çünkü yönetim kötü. Nasıl kötü? Küçük hissedarların değerini önemsemediği için. 

Hisse satın aldığımızda, şirketin sahibi oluyoruz, bu yüzden bir işadamı gibi düşünmeli ve yatırım yapmalıyız diyorlar. Ancak bu, güvendiğimiz iş ortağının iyi biri olması durumunda geçerli. İyi giden bir işadamının, güvendiği iş ortağının ihanetine uğraması ve bir anda büyük servetini kaybetmesi ve iflas etmesi hikayesini duymadık mı? Bu, mutlaka bir iş yapılması gereken bir şeymiş gibi görünse de, hisse senedi yatırımı da aynı şekilde.Küçük hissedar olmak, büyük hissedara güvenerek kendi fonumuzu teslim etmek anlamına geldiğini aklımızda tutmalıyız. 

3) İyi Fiyat - Sonuçta Değerleme. Ancak en zor konu. 

3. madde, yine de en kolay anlaşılan madde.İyi fiyat nedir? Ucuza satın aldıkça iyi. Peki sorun ne? Sürekli beklemek, parmağımızı yalamamıza neden olabilir.Aslında bireysel yatırımcı açısından en zor konulardan biri değerleme. Günlük olarak bununla uğraşan kurumsal yatırımcılar için bile değerleme her zaman zor bir konu.Ve çoğu durumda, cevabı biz belirlemiyoruz, piyasa belirliyor. Bu yüzden bireysel yatırımcılar, kriterleri çok sıkı belirlemekten ziyade, esnek bir şekilde hareket etmeyi tercih etmelidir. 

Bu yılki kazançların P/E'si 10 katına alıp, gelecek yılki kazançların P/E'si 15 katına satacağım. Dolayısıyla satın alma fiyatı bu kadar, satış fiyatı bu kadar olacak gibi bir plan, ilk bakışta mükemmel görünüyor, ancak gerçekte çok zor bir iş. Özellikle bu yılki kazançları ve gelecek yılki kazançları eşleştirmek bile zor bir işken, değerleme aralığını eşleştirmeye çalışmak daha da zor. Herkesin zorlandığı için genellikle 1) Geçmiş verileri veya 2) Rakiplerin verilerini baz alıyoruz. 1) Geçmiş ortalamalarını baz alsak bile, yatırım yaptığımız dönemin hangi döngüye denk geldiğini bilmediğimiz bir ortamda, standart sapma büyürse anlamı kalmıyor. 2) Rakiplerin verileri söz konusu olduğunda ise, biz batarsak rakipler de batar, biz yükselirsek rakipler de yükselir, dolayısıyla bağımsız değişken olarak görmek zor. Sonuçta ne? Değerleme zaten zor bir iş, bu yüzden çok zorlamayalım.